We hebben de neiging om mentale spanning en stress in ons lijf op te slaan. Met alle gevolgen van dien. Daarom speelt de relatie met je lichaam een grote rol bij ontspanning.
Lichaam en geest zijn sterk met elkaar verbonden, maar dat heeft ook zo zijn voordelen. Jouw lichaam is een graadmeter voor spanning die je – bewust of onbewust – ervaart. Je kunt jezelf aanleren te voelen waar die fysieke spanning zich ophoopt. Je lichaam vertelt je altijd de waarheid. Door die vervolgens los te laten, ontspan je in zijn geheel ook beter.
Bodyscan als ontspanningsoefening
Een manier om dat aan te pakken is om heel regelmatig een bodyscan te oefenen. Er zijn twee soorten bodyscans: in de Mindfulness wordt de bodyscan vooral ingezet om te oefenen met het richten van je aandacht.
Je kunt de bodyscan ook gebruiken om je lichaam stukje bij beetje te ontspannen. Je begint bij je tenen die je kort aanspant, en vervolgens weer laat gaan. Zo werk je langzaam naar boven toe: je benen, je romp, armen, handen, schouders, nek en hoofd. Vergeet je gezicht niet: door heel boos en daarna heel verbaasd te kijken span je de verschillende spieren in je gezicht ook goed aan.
Door op deze manier actief te ontspannen ben je evenn helemaal met je aandacht bij je lichaam. Op die manier krijgt je mind ook de kans om maar met één ding tegelijk bezig te zijn. Even niet continue aan staan, maar met gerichte aandacht met jezelf bezig. Zo geef je indirect je hoofd ook even rust. Herstellen van je lijf is in dit geval ook gunstig voor je geest.
Maak je niet druk als je tijdens de oefening afdwaalt. Wees niet te streng voor jezelf en zie het als een kans om weer opnieuw te beginnen met oefenen. Ga verder waar je gebleven was. Als je de focus houdt op de ervaring in plaats van op het doel, voorkom je dat je het voor jezelf ‘niet goed doet’.
tip: begin met een geleide bodyscan
In het begin kan het fijn zijn om de bodyscan begeleid te doen. Zo hoef je niet na te denken waar je gebleven bent en kun je vertrouwen op de stem die je door de oefening heen leidt.
Online zijn veel plekken te vinden waar je de oefening begeleid kunt doen. Let op dat je zoekt naar een ontspanningsoefening. Ik werk zelf graag met de app Insight Timer, waar letterlijk honderden gratis geleide meditaties en visualisaties staan. Zo heb ik altijd iets bij de hand, ook als ik onderweg ben.
ontspanningstraining
Spreek met jezelf af dat je twee weken lang zeker twee keer per dag een korte ontspanningsoefening doet. Ben je heel erg gespannen, dan kun je het door de dag heen gerust nog een keer doen. ’s Avonds kun je lekker in je bed gaan liggen en de oefening doen voor je gaat slapen. Overdag pak je gewoon een fijne stoel erbij.
Iedere keer dat je de bodyscan oefent, wordt het makkelijker om je in je lijf te voelen waar de spanning zit. En zo wordt het steeds makkelijker om juist die spieren te relaxen.
Een stukje training om te ontspannen op commando, als het ware.
Foto door Annemieke van der Togt