Wat doe je als je gedachten niet stoppen?
Wat als ik nou niet zo lang de pil had geslikt? Wat als ik volgende week nou ga beginnen met sporten, dat helpt me vast om fitter te worden. Wat als ik mijn dieet eens omgooi?
Wat is er toch met me aan de hand?
Zou ik al zwanger zijn? Wat voel ik toch onderin mijn buik? Het gaat vast weer niet lukken.
Wat kan ik nog doen om gezonder, gelukkiger, meer mezelf te zijn?
Waarom wordt ik nou niet zwanger? Wat moet ik doen als het nooit lukt?
Als zwanger worden niet lukt
Een kinderwens houd je bijna 24/7 bezig. Het heeft invloed om alle aspecten in je leven. Er is zoveel dat jij – en alle artsen met jou – niet weet over de oorzaken van je vruchtbaarheidsproblemen. Je kunt oplossingen blíjven verzinnen. En dan twijfelen of je wel met het juiste bezig bent. Niemand weet het 100% zeker.
Het is niet jouw schuld dat je zoveel piekert. Soms bijna in je hoofd woont. Jouw geest heeft nou eenmaal de neiging om af te dwalen. Terugkerende gedachtes over je behandeling, je gezondheid, je kinderwens kunnen luider door je hoofd klinken dan het geluid van bonenmaler.
Meer rust in je kop is het liefste wat je jezelf toe kunt wensen!
De grote paradox
Op het moment dat er veel speelt in je leven, is er automatisch meer om over te piekeren. Je brein is namelijk zo programmeert dat het zich uit ieder probleem probeert te denken. Daar hebben we allemaal last van.
Dát is precies de grote paradox van piekeren: je probeert je zo hard uit een probleem te denken, keer op keer, dat het denken zelf jouw grootste probleem wordt. En zo gebeurt eigenlijk het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken.
En wanneer je veel stress ervaart of je neerslachtig voelt, komen oude gewoontes sneller omhoog. En dan lig je weer midden in de nacht te piekeren over je kinderwens die maar niet in vervulling gaat. Iets waar jij helemaal niet blij mee bent. En dat oordeel zorgt voor nog meer stress.
Het liefste wat je kunt doen als je je neerslachtig voelt, is met je aandacht bij jezelf blijven. Bij je ervaring in het moment. Niet bezig met ‘toen’ en ‘dan’, maar in het hier en nu. Die focus zorgt ervoor dat je minder bezig bent met alles waar je geen controle over hebt.
Daarmee creëer je ruimte om te ontdekken met lastige gevoelens, gedachtes en ervaringen die je hebt. En met die ruimte ontstaat er een keuze wat je ermee wilt doen. En zo kun je steeds makkelijker omgaan met stress.
Hoe je dat kunt doen, vertel ik zo… eerst leg ik je even uit wat er gebeurt als je piekert en waarom een piekerbui zo verschrikkelijk hardnekkig kan zijn.
Waarom is piekeren zo hardnekkig?
Piekeren kun je bekijken als een feedback loop van gedachtes over jouw situatie en hoe je die kunt oplossen. Steeds opnieuw loop je hetzelfde padje af. Rond en rond.
Met de tijd verdiept het piekeren zich van je probleem (waarom lukt zwanger worden niet?) naar waarom je je zo rot voelt (wat doe ik verkeerd? ik wil me niet meer rot voelen!) en de nodige oordelen over jezelf en je situatie. Als je daar eenmaal aanbeland bent, ligt de focus bijna alleen nog maar op jouw tekortkomingen. In je hoofd probeer je een manier te vinden om je situatie te verbeteren, maar eigenlijk werkt dit averechts.
Het steeds weer nadenken over de kanten van jezelf waar je niet blij mee bent en het zwanger worden wat maar niet blijft lukken, zorgt er zo voor dat je in die negatieve mindset blijft hangen.
Op deze manier slijten je vaste ideeën en overtuigingen steeds meer in vaste groeven in je hoofd. Je komt niet tot een oplossing en je gaat je alleen maar neerslachtiger voelen. Wat tot meer gepieker leidt. En op die manier wordt nadenken over je probleem zelf het grootste probleem.
Een onmogelijke opgave
Als je aan het piekeren bent, zit je volop in de Doe-modus. In deze modus wil je vooral dingen oplossen en de doelen bereiken die jij voor jezelf hebt gesteld. Die doelen kunnen extern zijn, zoals zwanger worden, fit blijven, beter eten, meer rust nemen, een nieuwe baan of meer quality-time met je partner. Maar ook intern: over hoe jij jezelf wilt voelen, over je gedachtes. Over lief zijn voor jezelf, een goed mens zijn, geen fouten maken, of niet teveel piekeren (ha!).
Begrijp me niet verkeerd: er is helemaal niks mis met de Doe-modus. Die modus helpt je om de doelen die je hebt te bereiken. Maar op het moment dat je te maken krijgt met vruchtbaarheidsproblemen en ongewenste kinderloosheid is dit een probleem waar je zelf maar zoveel aan kunt doen. Het is een doel dat niet altijd voor iedereen bereikbaar is.
In de Doe-modus schieten voelt nu waarschijnlijk heel fijn en natuurlijk: Ik doe wat ik kan! Alleen levert het je uiteindelijk niet heel veel op als je ondertussen eindeloos aan het piekeren bent over een mogelijke oplossing.
Herken je dit: tijdens het piekeren stort jij jezelf vol overgave op een taak die je eigenlijk helemaal niet kan doen, of iets dat oncontroleerbaar is?
Piekeren opmerken
Zo wordt het steeds moeilijker om de doelen die je voor jezelf gesteld hebt simpelweg los te laten. Op deze manier koppel je jezelf aan het doel van een kindje krijgen.
Daarnaast ben je vaak bezig met het evalueren van de dingen die je doet, denkt of voelt (goed of slecht). Op zo’n moment koppel je je eigen gedachtes en gevoelens dus aan de persoon die je bent.
Door van gedachtes en gevoelens doelen te maken – dit wil ik nastreven – maak je daarvan dingen met een vaste waarde. Goed of Fout. Terwijl gedachtes, gevoelens, ervaringen dingen zijn van voorbijgaande aard. Dat leidt ertoe dat jij je best gaat doen om bepaalde gevoelens en gedachtes vast te houden, of juist weg te duwen.
Ik wil zo niet zijn!
Met als resultaat dat je in een kringetje blijft ronddraaien en steeds maar weer terugkeert naar het verschil tussen wat je graag wilt en de situatie zoals hij nu is. En dat bevestigt weer dat jij niet een soort persoon bent die zou moeten zijn om het leven te leiden, wat jij graag wil hebben.
Stoppen met piekeren
De eerste stap om te stoppen met piekeren is het herkennen van die diepe mentale groef waarin je gedachtes blijven hangen. Iedere keer als je merkt dat je het gevoel hebt dat je iets zou of zou moeten doen, als bepaalde gedachtes zich in eindeloos in een loop herhalen, kun je bij jezelf te rade gaan of je soms in de Doe-modus zit.
Stel jezelf de vraag: wat probeer ik nu te doen? Wil ik het gat dichten tussen hoe de dingen zijn en hoe ik wil dat ze zijn? Ben ik dingen aan het evalueren? Heb ik een oordeel over wie ik ben, wat ik doe, denk of voel?
Zo leer je je vaste gedachtes herkennen en wordt het steeds makkelijker om ermee aan de slag te gaan.
STEL
Je ligt midden in de nacht op je bed. Je bent wakker geworden. Je voelt je hartstikke moe, maar je staat helemaal aan. Wat je ook doet. Echte slaap wil niet meer komen.
In een halve wakker-slaapstand merk je dat je aan het nadenken bent over je situatie en oplossingen verzint voor dingen die je misschien gaat tegenkomen of wilt gaan veranderen. Of je kijkt terug op oude gebeurtenissen: Hoe zou je dat anders hebben kunnen doen? Hoe zou je het beter kunnen doen?
Je zit duidelijk in de Doe-modus. Het allerliefste dat je nu wilt doen is slapen en alles vergeten. Maar dat gebeurt niet. Hoe harder je er tegen vecht, hoe hardnekkiger je piekeren wordt.
Op dit moment zit er maar één ding op: je probeert van Doen naar Zijn te komen. Waar gedachtes, gevoelens en ervaringen er zijn, maar waar je er niet aan vast zit.
Van doen naar zijn
Wat je nu het beste kunt doen, ligt eraan wat er bij je past. Dit is iets waar je best mee kunt experimenteren. En in het ene pieker-moment werkt de ene aanpak beter dan de andere.
Actief piekeren: je geeft jezelf over aan het nadenken. Omdat stoppen toch niet lukt. Maar wel op je eigen voorwaarde. Je bent nou eenmaal AAN, dan kun je er net zo goed lol mee maken. Geef jezelf een pieker-opdracht en richt je gedachten op dingen waar je blij van wordt. Iets waar je volledige controle over hebt en niks te maken heeft met jouw situatie op dit moment. Maak in je hoofd een schilderij van iets waar je inspiratie uit haalt, richt je tuin opnieuw in of maak een plan voor als je ooit je eigen huis zou kunnen bouwen.
Tip: blijf hier ook weg van praktische dingen die echt moeten gebeuren zoals je werk, een bericht aan familie of vrienden, administratie of andere thuisklusjes. Ook dan kun je makkelijk weer in die bekende groeven terecht komen.
Je adem als anker: een andere manier om te dealen met een overactief brein middenin de nacht is om je te focussen op je ademhaling. Je gaat met je aandacht naar het moment: de inademing en de uitademing. Niks meer. Niet langer bezig met ‘toen’ of ‘dan’, en ‘wat als’. Uit je hoofd, in je lijf.
Ga op je gemak liggen in een houding die je prettig vindt en waarin je alles kunt ontspannen. Leg je handen eventueel op je buik om je ademhaling nog beter te volgen. Volg je lucht die door je neus naar binnen gaat, voel je buik bol worden. En merk op hoe die op je uitademing weer inzakt en hoe de lucht uit je neus naar buiten gaat.
Ben je nog niet gewend aan ademhalingsoefeningen? No worries. Zorg er gewoon voor dat je uitademing langer is dan je inademing. Begin met 3 tellen in en 4 uit. Als je rustiger wordt, kun je beide langzamer verlengen. Maar forceer niets.
Op die manier blijf je rustig in bed liggen. Je lijf rust en je geeft jezelf ondertussen de mogelijkheid om meer rust in je kop te krijgen. Om de gedachtes die voorbij komen te laten gaan en om de gevoelens die omhoog komen de ruimte te geven. Zo kun je ervaren dat ze ook weer verdwijnen. Langzaam maar zeker kun je weer tot rust komen.
Het kan kort duren. Het kan lang duren. En als je diep in de piekergroef zit, gaat het zeker gebeuren dat je je eigen gedachten weer gaat volgen. Geeft niks! Je hebt met je adem als anker namelijk iedere paar seconden de kans om weer opnieuw te beginnen. Hoe heerlijk!
Tip!
Je kunt ook een neutrale of positieve mantra gebruiken bij het ademhalen. Dit kan je helpen om je focus te bewaren en minder snel af te dwalen. Jezelf verplichten om meteen perfect van het piekeren af te komen, gaat het piekeren juist alles maar versterken.
Als voor mij het piekeren echt de overhand blijft nemen in de nacht, gebruik ik de mantra HIER (inademing) en NU (uitademing) om zoveel mogelijk bij mijn ademhaling te blijven.
Piekertijd
Ook overdag kunnen gedachtes over je kinderwens de overhand nemen. Zonder dat je het door hebt, dwaal je af en zit je weer te piekeren. Ook hier kun je je ademhaling inzetten om weer bewust te worden in het moment.
Je kunt jezelf ook iedere dag een kwartiertje (of uurtje) geven om genadeloos te piekeren. Laat je gedachten maar even helemaal gaan. Download alles wat er in je hoofd omgaat. Het kan je helpen om alles op te schrijven. Met deze schrijfsels hoe je niks te doen, het is gewoon een hulpmiddel om weer bij jezelf te komen.
En vergeet niet dat iedereen wel eens piekert. Het is echt niet jouw schuld!
Wil je minder stress, liever zijn voor jezelf en meer rust in je hoofd? Werk samen met mij aan je Body-Mind-Balans, zodat je met vertrouwen in je kinderwens kunt staan.
Stuur me een bericht voor een GRATIS kennismakingsgesprek.