Op een ijskoude, zonnige dag tussen Kerst en Oud & Nieuw in 2013 hakken Susanne en haar man de knoop door: volgend jaar gaan ze samen voor een kindje. Vol goede moed gaan ze het nieuwe jaar in.
Na een tijd heeft Susanne het gevoel dat het niet goed zit, en gaat naar de huisarts voor een verwijzing. Susanne “De eerste keer dat ik naar de huisarts ging, dat vergeet ik écht nooit meer. Ik zat bij een vervanger die me van achter haar hoogzwangere buik wel even ging vertellen dat ik me niet zo druk hoefde te maken. Terwijl ik zeker wist dat er iets niet goed zat. Dat deed zo’n pijn.”
Intussen struint ze het hele internet af naar manieren om haar kansen op een zwangerschap te vergroten. “Natuurlijk kijk je meteen naar wat je zelf kunt doen om makkelijker of sneller zwanger te worden. Maar in wezen heb je geen enkele controle over de uitkomst. Vooral omdat er bij ons uiteindelijk geen duidelijke reden was waarom het niet wilde lukken. Ik wilde zó graag moeder worden. In mijn hart was ik het al lang,” legt Susanne uit.
Rust en ruimte
Een paar maanden later krijgt Susanne via haar eigen huisarts wel een verwijzing. In het AMC gaat ze samen met haar man de medische mallemolen in. Na de derde IUI-behandeling realiseert Susanne zich dat het nog wel even kan gaan duren. Ze besluit om goed voor zichzelf te zorgen: “Ongeveer 10 jaar geleden heb ik een burn-out gehad. In die tijd heb ik geleerd wat ik kan doen om bij mezelf te blijven op momenten dat ik het moeilijk heb. Voor mij werkt het heel goed om bijvoorbeeld regelmatig yoga te beoefenen en te mediteren.”
Ze begint met wekelijkse mindfulness lessen, waar ze onder begeleiding mediteert en haar ervaringen bespreekt. “Door het iedere week te doen, werd ik me steeds bewuster van alles wat er in me omging. Ik kon er plek voor maken. En ik leerde dat bewustzijn mee te nemen in mijn dagelijkse leven. Dat leverde me veel rust en ruimte op.”
Van Plan B naar Plan A
Samen met haar man doorloopt Susanne in totaal 7 IUI-pogingen, allemaal zonder resultaat. Susanne: “Na onze laatste IUI-poging nam ik mezelf voor om mijn leven minder in de wachtstand te houden voor onze kinderwens. Mijn plan B mocht plan A worden.” In het begin van 2017 start Susanne daarom met de opleiding Mindfulness & Compassie Coach. Daar kan ze haar droom om vrouwen in hun werk en leven te ondersteunen combineren met de kracht van mindfulness & compassie.
Waar ze niet op rekent is dat de opleiding bij haarzelf ook een grote verandering teweeg zou brengen. “Toen we startten met de IVF-behandeling voelde ik me in één klap een patiënt. Daarvoor waren het kansen, nu was het menens. Ik werd me langzaam bewust van de mogelijkheid dat het misschien nooit zou gaan lukken. Van de medicatie kreeg ik hevige bijwerkingen. Ik voelde me depressief en had weinig vertrouwen in mezelf. Toch gíng ik maar door. Ik wilde het zo graag.”
Het keerpunt komt als Susanne tijdens de opleiding uitgedaagd wordt om haar verdriet recht aan te kijken. “We deden een meditatie waarbij we een moeilijke situatie moesten kiezen. Ik koos ervoor om te zitten met het gevoel dat ik niet zwanger kon worden. Ik liet alles toe wat er omhoog kwam. Nou, toen gingen de sluizen open. Ik had wel verdriet verwacht, maar niet dit. Het ging zo diep. Tranen met tuiten heb ik gehuild, in een balletje opgekruld op de grond, midden in de les. Daarna was ik kapot. De dagen erna voelde ik me leeg en tegelijkertijd ook heel erg opgelucht,”
Vol vertrouwen
Nu ze haar angst en verdriet niet langer wegstopt, gaat het langzaam beter. “Ik voelde me nog steeds beroerd, maar ik had wel ervaren hoe sterk ik kon zijn. Ik probeerde mijn angst, boosheid en verdriet niet weg te drukken, in plaats daarvan probeerde ik te accepteren wat er gebeurde,” legt Susanne uit, “Dat gaf me vertrouwen. Vertrouwen dat het goed zou komen. Wat er ook zou gebeuren… Dit was het moment dat ik me realiseerde dat de behandeling voor mij lichamelijk en mentaal teveel geworden was.”
“Dat gaf me vertrouwen. Vertrouwen dat het goed zou komen.”
Ze besluit samen met haar man na de aankomende terugplaatsing een pauze in te lassen. Om te herstellen én om te bekijken of ze nog wel door willen met de behandeling. Susanne: “Ik wilde onderzoeken of dit het ons allemaal waard was. Waar ligt onze grens? Toen we startten met de IUI’s waren we echt niet van plan om aan IVF te beginnen, inmiddels zaten we al op poging twee. De mogelijkheid om definitief te stoppen lag al op tafel.” Het antwoord op die moeilijke vraag hoeft er voorlopig niet te komen. Uit de laatste terugplaatsing voor hun pauze raakt Susanne tegen haar verwachting in toch zwanger.
Het mentale aspect is nét zo belangrijk
“Terugkijkend heb ik het tijdens ons traject, zeker het tweede deel, flink zwaar gehad. Ik werd helemaal teruggeworpen op mezelf. Vruchtbaarheidsproblemen raken echt alle aspecten van je leven: het gaat over de relatie met jezelf, je lichaam en je omgeving. Maar ook over jouw werk en je ideeën over de toekomst. Alles wat je over jezelf denkt te weten, komt op losse schroeven te staan. Bovendien sta je voor een langere periode onder druk. Tóch zag ik een gesprek met een maatschappelijk werkster – dat ons aan het begin van het traject aangeboden was – niet zitten,” vertelt Susanne.
“Ik begrijp niet dat er vanuit klinieken niet meer aandacht is voor het mentale aspect van het fertiliteitstraject. Echt als onderdeel van de behandeling. Stress heeft een ontzettend grote impact op je lijf. Waarom zou je mensen die in het traject zitten dan niet actief ondersteunen om die stress te verlagen?”
Daarom besluit Susanne er zelf iets mee te doen. Ze richt ‘Moeder in je Hart’ op, waar ze ervaring met Mindfulness en Zelfcompassie gebruikt om vrouwen te helpen die het traject doorlopen. “Er zijn voldoende praktische dingen die je zelf kunt doen die echt verschil kunnen maken. Van mindfulness is bijvoorbeeld wetenschappelijk bewezen dat het je kan ondersteunen om stress te verlagen. Het leert je om ruimte te maken voor moeilijke gevoelens. Dat is volgens mij een fijne eerste stap om te leren omgaan met alles wat er tijdens het traject op je af komt,” zegt Susanne.
“Ik kan nu makkelijker kan accepteren dat ik niet altijd overal controle over heb, dat dingen soms anders gaan dan je verwacht, en dat je dan nog steeds op jezelf mag vertrouwen. Daarnaast geloof ik dat je echt niet alles zelf hoeft te kunnen. Je kunt altijd hulp vragen en nieuwe dingen leren.”
Dit artikel verscheen in Maart 2020 in het Freya Magazine.
Foto’s door Niels Vinck.